1. Priorytet I: Budowa sprawnego systemu zarządzania powszechnie dostępnej służby zdrowia
a) Cel 1: Likwidacja NFZ i powszechny dostęp do świadczeń
Pierwszym zasadniczym elementem zmiany musi być reforma instytucjonalna, oparta na integracji systemowej zarządzania opieką zdrowotną w rękach Ministra Zdrowia i jego urzędu. Likwidacji NFZ będzie towarzyszyło podjęcie części kompetencji jego Centrali przez Ministerstwo Zdrowia i struktury resortu. Odpowiedzialnym za funkcjonowanie obszaru świadczeń zdrowotnych będzie sekretarz/podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Już dziś w ramach resortu istnieją struktury, które dublują/nadzorują działania NFZ i będą kanwą dla tworzenia obsługi zadań, realizowanych dziś przez Fundusz. Wraz z likwidacją Narodowego Funduszu Zdrowia zmieni się filozofia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Formuła tzw. powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego zostanie zastąpiona zasadą powszechnego zabezpieczenia prawa do świadczeń dla wszystkich potrzebujących rezydentów (obywateli RP stale zamieszkałych w Polsce i innych mających legalne prawo pobytu w Polsce). Jest to realizacja dotychczas nierealizowanych zapisów artykułu 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przy okazji rację bytu straci cały system weryfikowania uprawnień do korzystania ze świadczeń (eWUŚ), po którym pozostanie jedynie rejestr wszystkich pacjentów potrzebny do celów ewidencyjnych i porządkowych. Zmiany w obszarze dostępu pozwolą na wcześniejsze rozpoznawanie i podejmowanie leczenia chorób, a w konsekwencji np. uniknięcie wielu ciężkich powikłań u pacjentów z chorobami przewlekłymi (dziś wielu ludzi nie korzysta ze świadczeń medycznych na wczesnym etapie choroby ze względu na brak ubezpieczenia). Przejście z systemu ubezpieczeniowego do systemu budżetowego finansowania ochrony zdrowia umożliwi również likwidację kosztownego mechanizmu poboru składki i jej dofinansowania dla grup, które składek nie opłacają, bądź za które składki opłaca budżet państwa (rolnicy, bezrobotni, emeryci). Likwidacja koła, które zataczają te środki zmniejszy biurokrację i uprości system.
b) Cel 2: Reforma zarządzania służbą zdrowia na poziomie regionalnym
Likwidacji ulegną także oddziały wojewódzkie NFZ, które zostaną przekształcone w wojewódzkie urzędy zdrowia, zależne „pionowo” od Ministra Zdrowia i czę- ściowo w relacji „poziomej” od wojewody. Do zadań Wojewódzkiego Urzędu Zdrowia (WUZ) będzie nale- żało finansowanie służby zdrowia na poziomie województwa, kontraktowanie części zakresów świadczeń, nadzorowanie działania szpitali, AOS i POZ, tworzenie, realizacja i nadzór nad wykonaniem planu finansowego opieki zdrowotnej dla województwa. Dyrektora WUZ będzie powoływał Minister Zdrowia na wniosek wojewody, który będzie odpowiedzialny za przeprowadzenie konkursu i wskazanie kandydatów do decyzji Ministra Zdrowia. Wojewoda będzie miał także możliwość kontrolowania WUZ w zakresie realizacji regionalnych priorytetów polityki zdrowotnej i kształtu wojewódzkich map potrzeb zdrowotnych.
c) Cel 3: Przeniesienie środków na służbę zdrowia do budżetu
Zakłada się przejście z tzw. powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego wraz z likwidacją NFZ, funkcjonującego jako państwowa osoba prawna do realizacji konstytucyjnej zasady nakładającej na władze publiczne obowiązek rzeczywiście powszechnego zabezpieczenia zdrowotnego poprzez powołanie nowej formy sektora finansów dostęp do świadczeńbrak dostępuLegenda:Otwarty dostęp do świadczeń zdrowotnych W ramach obecnego systemu Powszechny dostęp do swiadczeń publicznych pn. Państwowy Fundusz Celowy „Zdrowie” (PFC „Zdrowie”), która będzie funkcjonować jako państwowy fundusz celowy, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych. Dysponentem PFC „Zdrowie” będzie Minister Zdrowia. Przychodami Funduszu będą środki pochodzące głównie z następujących tytułów: 1) określona część wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych (przynajmniej odpowiadająca zlikwidowanej uldze w ww. podatku w postaci odliczenia części składki ubezpieczenia zdrowotnego), 2) dotacja z budżetu państwa uzupełniająca wielkość środków do docelowego poziomu 6% PKB w 2025 roku (wzrastająca stopniowo od 2018 roku) Zasadniczym argumentem przemawiającym za utworzeniem PFC „Zdrowie” jest zagwarantowanie pewnych – ustawowo określonych przychodów Funduszu, bez względu na bieżącą sytuację finansową budżetu państwa i zabezpieczenie przed pokusą przeznaczenia tych środków na inne cele w przypadku bezpośredniego finansowania z budżetu państwa, w szczególności w kontekście proponowanego zwiększenia nakładów finansowanych na ochronę zdrowia. Ponadto PFC „Zdrowie” zapewni racjonalne wydatkowanie środków publicznych przez Ministra Zdrowia. Plan finansowy PFC „Zdrowie” będzie załącznikiem do ustawy budżetowej i w związku z tym, tryb prac w zakresie sporządzenia jego projektu, a tym samym kontraktowania świadczeń, będzie odbywał się zgodnie z harmonogramem wynikającym z prac nad projektem budżetu. Za obsługę Funduszu będzie odpowiedzialna komórka organizacyjna Ministerstwa Zdrowia. Minister Zdrowia będzie dokonywał podziału środków zgromadzonych na rachunku PFC „Zdrowie” zgodnie z kryteriami ustalonymi w ustawie i zgodnie ze szczegółowym algorytmem określonym w akcie wykonawczym.
2. Priorytet II: Sieć szpitali
a) Cel 1: Nowy system kontraktowania szpitali
Reforma wprowadzająca sieć szpitali w Polsce rozpocznie się od istotnych zmian w procesie kontraktowania, które w dużej części zostanie zastąpione budżetowaniem w podstawowych zakresach świadczeń zdrowotnych. W istotnym zakresie świadczeń realizowanych obecnie przez szpitale, wynoszącym ok. 80% wszystkich świadczeń szpitalnych, planuje się odejście od finansowania pojedynczych hospitalizacji i procedur. Zamiast tego wynagrodzenie dla szpitala zostałoby przekazane w formie ryczałtu wyliczonego na rok. Zakres świadczeń objętych ryczałtowym finansowaniem byłby określony w przepisach i obejmowałby większość świadczeń obecnie realizowanych w zakresie hospitalizacji i poszpitalnej opieki specjalistycznej oraz rehabilitacji. W związku z umową na ryczałtowe finansowanie świadczeń, szpital miałby obowiązek udzielania w danym roku grup świadczeń, które były udzielane przez ten szpital w okresie ostatnich dwóch lat w ramach umowy z płatnikiem publicznym i jednocześnie zostały wskazane w przepisach do ryczałtowego finansowania. Wykonanie świadczeń w ramach nowotworzonej sieci szpitali będzie na bieżąco monitorowane przez Ministra Zdrowia z uwzględnieniem istniejącego systemu sprawozdawczości, co zabezpieczy przed zagrożeniem braku zaangażowania w realizowanie pomocy pacjentom. Maksymalne limity kontraktowe zostaną zastąpione limitami minimalnymi, które szpital będzie musiał speł- nić, żeby otrzymać odpowiedni budżet w następnym roku.
b) Cel 2: Połączenie działalności szpitala z opieką ambulatoryjną
Nastąpi połączenie zakresów świadczeń udzielanych zarówno w trybie hospitalizacji, jak również ich odpowiedników udzielanych w trybie ambulatoryjnym. W związku z tym szpital będzie organizował poradnię specjalistyczną w zakresie, w którym posiada oddział szpitalny. Pozwoli to na koordynację opieki nad pacjentem i skuteczną rehabilitację po leczeniu w szpitalu. Połączony zostanie budżet na oba typy świadczeń, co wymusi na podmiocie interesowanie się losem pacjenta w okresie utrwalania efektów leczenia szpitalnego. Połączenie tych dwóch trybów zapewni także wydajność działania systemu opieki zdrowotnej i efektywne wykorzystanie istniejących zasobów poszczególnych elementów służby zdrowia.
c) Cel 3: Budowa trzech stopni działalności szpitali
Celem zmian jest utworzenie sieci szpitali, w której wyodrębnione zostaną trzy podstawowe poziomy zabezpieczenia zdrowotnego: lokalny, regionalny i wojewódzki oraz trzy poziomy specjalistyczne: specjalistyczny-pediatria, specjalistyczny-onkologia i instytuty. Sieć będzie tworzona na bazie istniejących podmiotów i ich znaczenia dla bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów. W przygotowywanej projekcji sieci znajdują się obecnie wszystkie publiczne szpitale w Polsce. Sieć szpitali będzie weryfikowana co cztery lata. Sieć szpitali na poszczególnych poziomach będzie wskazywać nazwę danego szpitala oraz zakresy świadczeń udzielanych w jej ramach. Szczegółowe kryteria kwalifikacji świadczeniodawców do poszczególnych poziomów sieci zostaną określone przez Ministra Zdrowia. Zakładane są poziomy: pierwszy (cztery podstawo- [ 8 ] Narodowa Służba Zdrowia Strategia zmian w systemie ochrony zdrowia w Polsce na lata 2016–2018 we oddziały), drugi (8-10 oddziałów) i trzeci (szpitale kliniczne i dawne szpitale wojewódzkie specjalistyczne) Kryteria kwalifikacji jednoznacznie wskażą szpitale oraz zakresy udzielanych przez nie świadczeń do jednego z poziomów sieci. W związku z tym wykaz zakwalifikowanych na ich podstawie podmiotów oraz zakresów świadczeń, w odniesieniu do danego województwa, zostanie ogłoszony przez dyrektora odpowiedniego Wojewódzkiego Urzędu Zdrowia przy współpracy z wojewodą. Ponadto, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, regulacja przewiduje uprawnienie dla Ministra Zdrowia do wskazania danego szpitala do sieci.
3. Priorytet III: Zwiększenie nakładów na służbę zdrowia
a) Cel 1: Mapa zwiększania nakładów na służbę zdrowia do 6% PKB w 2025 roku
Strategia zakłada stopniowe zwiększanie środków publicznych na zdrowie poczynając od roku 2018 do poziomu 6% PKB w roku 2025 (wielkość PKB z roku poprzedniego). Zakłada się następującą ścieżkę zwiększania nakładów państwa na ochronę zdrowia w poszczególnych latach: W 2016 roku wysokość środków publicznych (na szczeblu centralnym) przeznaczanych na służbę zdrowia to kwota 76.967.604 tys. zł. Zakładając wielkość środków publicznych gwarantującą sprawne dzia- łanie ochrony zdrowia na poziomie 6% PKB, kwota powinna wynosić ok. 102.120.396 tys. zł. Brakujące środki to kwota ok. 26.000.000 tys. zł. Zwiększenie środków publicznych na ochronę zdrowia do poziomu 6% PKB nastąpi po poprawie skuteczności i efektywności wydatkowania środków publicznych (weryfikacja koszyka i wycen świadczeń gwarantowanych, zmiana zasad finansowania świadczeń zdrowotnych oraz opieki kompleksowej, weryfikacja taryf, systemowe działania projakościowe). Ustanowienie poziomu wydatków publicznych na służbę zdrowia na poziomie 6% PKB wynika zarówno z kalkulacji niedofinansowania systemu, jak i komparatystycznym zderzeniu z budżetami zdrowotnymi państw naszej części Europy, m.in. Grupy Wyszehradzkiej czy państwami bałtyckimi.
4. Priorytet IV: Nowa Podstawowa Opieka Zdrowotna
a) Cel 1: Budowa zespołu podstawowej opieki zdrowotnej
Głównym elementem projektowanych zmian w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej jest utworzenie zespołu POZ złożonego z lekarza, pielęgniarki, pielę- gniarki szkolnej i położnej. W skład tego zespołu może wejść także dietetyk jako wsparcie dla jednego z nowych zadań POZ, jakim będzie profilaktyka zdrowotna. Sam zespół POZ będzie pracował w oparciu o zasadę niezależności zawodowej swoich członków, ze wskazaniem podziału środków na ich działanie i wynagrodzenie. Jeden podmiot będzie miał jedną listę pacjentów dla wszystkich członków zespołu POZ. Zespół POZ będzie miał za zadanie współpracować z innymi podmiotami i instytucjami zaangażowanymi w opiekę nad pacjentem i profilaktykę zdrowia, w tym z dyrektorami i nauczycielami szkół czy przedszkoli, a także innymi osobami zaangażowanymi w proces leczenia i profilaktyki, np. udzielającymi pomocy w AOS lub szpitalu.
b) Cel 2: Koordynacja opieki poprzez POZ
Zespół POZ powinien być koordynatorem leczenia pacjenta w całym systemie służby zdrowia, co wymusza w pierwszym rzędzie informowanie odpowiedniej placówki POZ o losie pacjenta w innych placówkach, a także odpowiedzialność zespołu podstawowego za skierowanie osoby w ręce lekarzy specjalistów lub do szpitala. POZ ma być wsparciem dla pacjenta, który obecnie może czuć się zagubiony w systemie opieki zdrowotnej. Elementem koordynacji poprzez POZ jest także przejmowanie przez zespół POZ odpowiedzialności za losy pacjenta po leczeniu szpitalnym, w tym za rehabilitację. Systemu opieki zdrowotnej nie stać na zaprzepaszczanie efektów drogiego leczenia szpitalnego i dlatego musi istnieć strażnik dbający o dobrą realizację procesu rehabilitacyjnego, który utrwali skutki działania medycyny naprawczej.
c) Cel 3: Finansowanie nowej POZ i budżet powierzony
Wraz ze zreformowanym zespołem POZ i rozpoczę- ciem koordynacji systemowej poprzez POZ, zostanie wprowadzony nowy system finansowania, istotnie reformujący dzisiejszą stawkę kapitacyjną. Obok stawki podstawowej pojawi się komponent motywacyjny za profilaktykę i promocję zdrowia, dodatek za opiekę nad pacjentami przewlekle chorymi oraz dodatki za wyniki leczenia pacjentów z niektórymi chorobami przewlekłymi. Obok stawki kapitacyjnej i komponentów motywacyjnych pojawi się część budżetu powierzonego na dwa podstawowe zadania realizowane przez POZ: badania diagnostyczne i specjalistykę. W obu przypadkach będą to środki wypłacane za zrealizowane badania i wizyty u lekarzy specjalistów, które nie będą mogły zasilać budżetu POZ. Celem nowelizacji jest także zmiana sposobu kontraktowania POZ i wydłużenie czasu trwania kontraktów.
5. Priorytet V: Urząd Zdrowia Publicznego
a) Cel 1: Integracja systemu zdrowia publicznego
Za zdrowie publiczne odpowiada dziś cały szereg instytucji, które w celu zwiększenia sprawności należy połączyć w jeden Urząd Zdrowia Publicznego nadzorowany przez sekretarza/podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia. W skład nowego urzędu zdrowia publicznego wejdą: Państwowa Inspekcja Sanitarna, część profilaktyczna należąca dziś do NFZ, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowe Centrum ds. AIDS, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, a także działania finansowane z Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych. Obok Urzędu Zdrowia Publicznego będzie działał Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, który będzie wsparciem merytorycznym dla całego obszaru zdrowia publicznego. Na poziomie wojewódzkim i powiatowym zachowane zostaną jednostki inspekcji sanitarnej, odpowiadają- ce za realizację podstawowych zadań przypisanych dziś SANEPID-owi. Regionalne działania programowane przez Urząd Zdrowia Publicznego będą realizowane przez wojewodów. Integracja systemu ma na celu zarówno zwiększenie efektywności ekonomicznej wydatkowanych środków, jak i usprawnienie działania systemu, w którym zadania są dziś rozproszone i w wielu miejscach niepotrzebnie dublowane.
b) Cel 2: Zwiększenie efektywności działań prozdrowotnych i promocja zdrowia
Połączenie całego obszaru zdrowia publicznego ma na celu sprawniejsze działanie w promocji zdrowia i zabezpieczenie Polaków przed zagrożeniami uzależnień, w tym uzależnień behawioralnych. Integracja zadań i obowiązków, a także połączenie zasobów sprawi, że w systemie rzeczywiście zaistnieje program zdrowia publicznego i zostaną dopełnione działania, które wstępnie zaledwie lekko zarysowano ustawą o zdrowiu publicznym. Poprawa efektywności będzie możliwa dzięki współ- pracy zarówno z jednostkami samorządu terytorialnego (nadzór nad programami profilaktyki zdrowotnej), jak i innymi instytucjami, takimi jak szkoły czy organizacje pozarządowe (przeciwdziałanie uzależnieniom). Celem nowego Urzędu Zdrowia Publicznego będzie realizacja Narodowego Programu Zdrowia, a także tworzenie przykładów i wskazówek dla regionalnych i lokalnych strategii i programów profilaktyki zdrowotnej. Jednym z zadań UZP będzie współpraca z podmiotami Podstawowej Opieki Zdrowotnej w zakresie profilaktyki zdrowotnej. Celem urzędu będzie także przygotowywanie rekomendacji realizujących zasadę zdrowia publicznego dla środowiska szkolnego, środowiska pracy czy wobec seniorów.
KATEGORIA: SYSTEM OCHRONY ZDROWIA, ZARZĄDZANIE OCHRONĄ ZDROWIA, MINISTERSTWO ZDROWIA, PUBLICYSTYKA, NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA, ZDROWIE PUBLICZNE
Bardzo ciekawy wpis. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuńInteresujący artykuł
OdpowiedzUsuńWyczerpująco opisany temat
OdpowiedzUsuń