REKLAMA

 


Zapalenia nerek:
-> zap. kłębuszkowe nerek- glomerulonephritis (GN)
-> zap. cewkowo-środmiąższowe- nephritis tubulo-interstitialis
Ogolnie:
Zap. kłębuszkowe na tle immunologicznym
Zap.cewk.-środmiąższ. związane z substancjami toksycznymi i zakażeniami
ZAPALENIE KŁĘBUSZKOWE NEREK GN:
->pierwotne- gdy choroba zajmuje wyłącznie lub niemal wyłącznie nerki
->wtorne- towarzyszące chor.układowym (gł. SLE, cukrzyca, srobiawica, z.Goodpasture`a, z.Wegenera)
Charakterystyka i podział GN ze względu na mechanizm powstania:
1. Wywołane krążącymi kompleksami immuno.
Kłębuszek nerkowy jest przypadkową ofiarą, w kt. osiadają kompleksy, antygen wywołujący nie pochodzi ze struktur kłębuszka,
może mieć char. endogenny (np. w SLE) lub egzogenny (w następstwie zak. paciork.,gronko.,wir.-WZW B, C, świnka, odra, ospa
wietrzna).
Złogi podśrodbłonkowe, rzadko podnabłonkowe. Następuje wiązanie dopełniacza, naciek WBC, proliferacja kom. środbłonka,
kom. mezangium i kom. nabłonkowych. W mikroskopie immunofluorescencyjnym ziarnisty układ złogow w kłębuszku
2. Wywołane kompleksami immuno. powstającymi in situ (Ig reagują bezpośrednio z antygenami związanymi ze strukturą
kłębuszka:
a) GN anty-GBM, czyliIg p.błonie podstawnej, w mikroskopii immunoflu.- linijny układ złogow
np. z.Goodpasture`a (Ig p. bł.podst. kłębuszka i płuc)
Ta postać GN może ciężko uszkadzać kłębuszki, dając gwałtownie postępujące GN z obecnością połksiężycow
b) GN typu Heymanna - reakcja Ig z kompleksami antygenowymi występującymi w sposob nieciągły w zagłębieniach podocytow,
w mikr. immunoflu. zazwyczaj układy ziarniste.
Ogolnie:
-> gdy złogi znajdują się proksymalnie w stosunku do bł. podstawnej (w środbłonku lub podśrodbłokowo)-> r. zapalna i nacieki
WBC
->gdy złogi dystalnie (w nabłonku, podnabłonkowo)-> bez r. zap., zmiany jak w zap. błoniastym
Z. NERCZYCOWY
dobowa utrata bialka z moczem > 3,5g
hipoalbuminemia < 3g\dl
uogolnione obrzęki
hiperlipidemia, lipiduria, azotemia (podwyższony poziom kreatyniny i mocznika w surowicy), ew. krwiomocz, nadciśnienie
Przyczyny z. nerczycowego:
1. pierwotne:
- zmiana minimalna (nerczyca lipidowa)
- glomerulopatia błoniasta
- glomerulopatia błoniasto-rozplemowa
- blomerulopatia rozplemowa
- ogniskowe segmentalne stwardnienie kłębuszkow
2. wtorne:
- w przebiegu chor. układ. tj. SLE, cukrzyca, skrobiawica
- związane z lekami np. solami złota; zakażeniami np. WZW B, AIDS, malaria
- towarzyszące now. złoślwym np. czerniakowi
U dzieci < 15 rż. zazwyczaj przyczyna pierwotna, u dorosłych częściej wtorna.
SUBMIKROSKOPOWE ZAP. NEREK = ZMIANA MINIMALNA = NERCZYCA LIPIDOWA
Jest to najczęstsza przyczyna z. nerczycowego u dzieci (szczegolnie małych, 2-3 rż.). Białkomocz selektywny. Zmiana łagodna,
odwracalna. W mikroskopie elektronowym - rozległy zanik wypustek podocytow. Przyczyna - zaburzenia syntezy nefryny
(głowne białko błony filtracyjnej). Rokowanie dobre, dobrze reaguje na sterydoterapię.
BŁONIASTE KŁĘBUSZKOWE ZAP. NEREK (NEFROPATIA BŁONIASTA)
Gł. 30-50 rż., białkomocz nieselektywny, w 85% char. idiopat. (pierwotny), pozostałe przypadki to nefopatia wtorna do :
- zak. (WZW B, kiła, malaria, schistosomiaza)
- now. złośliwe (r. płuc, j. grubego, czerniak)
- SLE
- sole nieorg. (np. złota, rtęci)
- leki (NLPZ, kaptopryl, penicylamina)
Nefropatia błoniasta to przewlekłe zap. nerek, związane z kompleksami immuno. powstającymi in situ (mechanizm typu
Heymanna)
Charakterystyczne podnabłonkowe złogi wzdłuż bł. podst. tworzą ziarnisty układ w mikro. immunoflu., w formie zaawansowanej
rozlane pogrubienie bł. podst. widoczne w mikro. świetlnym, a w mikro. elektron. z czasem widoczne inkorporowanie złogow do
bł. podst. i zanik wypustek podocytow.
Brak r. na sterydy, u ok. 40% progresja do krańcowej NN
OGNISKOWE SEGMENTALNE STWARDNIENIE KŁĘBUSZKOW NERKOWYCH (FSG)
Zajęcie części kłębuszkow, w poszczegolnych kłęb. zmiany dot. tylko niekt. segmentow. Trzeba rożnicować FSG ze zmianą
minimalną, ponieważ inny przebieg klin. (w FSG: krwiomocz, nadciśnienie, białkomocz nieselekt.) i rokowanie (FSG nie reaguje
na sterydy, szybko dochodzi do krańcowej NN - ok. 10 lat).
W FSG uszkodzenie i zaburzenie układu podocytow -> odkładanie białek i lipidow w miejscach zwiększonej przepuszczalności,
prolif. kom. mezangium -> sklerotyzacja kłęb.
W mikro. elektr. - zanik wypustek podocytow + oddzielanie się podocytow -> naga bł. podst.
BŁONIASTO-ROZPLEMOWE KŁĘBUSZKOWE ZAP. NEREK
Klin. może dać z. nerczycowy lub z. nerczycowo-nefrytyczny.
Obraz w mikro. świetlnym: duże kłęb. o zrazikowatym kształcie, prolif. kom. mezangium i nacieki WBC, pogrubienie bł. podst.,
charakterystyczne rozwarstwienie bł. podst. przez wnikające wypustki kom. mezangium -> obraz szyn tramwajowych.
Ze względu na lokal. złogow wyrożniamy 3 typy:
1.typ - GN diffusa cum depositis subendothelialibus - złogi podśrodbłonkowe z kompleksow immuno. i dopełniacza - 2\3
przypadkow GN diffusa membrano-proliferativa, związane z SLE, WZW B i C (gł. C)
2.typ - GN diffusa cum depositis membranace basalis - złogi wewnątrzbłonowe - tzw. chor. gęstych złogow, złogi z subst. o
nieznanym składzie
3.typ - GN diffusa cum depositis subepitheliale - złogi podnabłonkowe
Ogolnie rokowanie złe, gorzej w typie 2.
Z. NEFRYTYCZNY
Nagle występujące: krwiomocz, skąpomocz, nadciśnienie, także pewnego stopnia białkomocz i obrzęki.
Przyczyna - proliferacja kom. w obrębie kłęb. (czyli wszystkie zap. rozplemowe) z obecnością naciekow z WBC; dochodzi do
uszkodzenia ściany kapilary -> przechodzenie krwinek i spadek GFR -> krwiomocz i skąpomocz; wzrost produkcj reniny przez
niedokrwioną nerkę -> nadciśnienie.
Ostry z. nefrytyczny może być następstwem chor. układ. np. SLE albo pierwotny, np. ostre rozlane rozplemowe GN.
W klasyf. p.prof. Salwy do rozlanych rozplemowych GN zaliczamy:
1. GN diffusa endocapillaris (wewnątrzwłośniczkowe)
2. GN diffusa exocapillaris (zewnątrzwłośniczkowe):
-> subacuta
-> rapid progressiva
3. GN diffusa mesangialis
OSTRE ROZPLEMOWE (POPACIORKOWCOWE, POINFEKCYJNE) GN
Prawdopodobnie jest to odpowiednik GN diffusa endocapillaris.
Przyczyna to najczęściej kompleksy immuno. (patrz mech. powstawania GN wywołany krążącymi kompleksami immuno.).
Jest to jedna z najcz. występujących glomerulopatii, częsta u dzieci.
W mikro. immunofluor. ziarnisty układ złogow z C3i IgG podśrodbłonkowo, podnabłonkowo lub wewnątrz bł. podst.
W mikro. świetlnym - zwiększona komorkowość, ponieważ prolifer. i obrzęk kom. środbł., kom. mezangium + nacieki zap. z
neutrofilow i monocytow. Mogą być zakrzepy w świetle kapilar i martwica ich ścian.
W mikro. elektr. - kompleksy immuno. tworzą garbiki (garby wielbłądzie).
Klin. : w klasycznej postaci 1-4 tyg. od ustąpienia objawow inf. paciorkowc. z gr. A (gardło lub skora). Początek nagły, osłabienie,
gorączka, nudności + z. nefrytyczny. Niski poziom dopełniacza w surowicy (w złogach kumulowane składowe dopełniacza), gdy
etiologia paciork. to wzrost antystreptolizyny O.
Rokowanie: u dzieci dobre, zazwyczaj pełne wyzdrowienie, u dor. gorsze, może przejść w gwałtownie postępujące GN lub w
PNN.
GWAŁTOWNIE POSTĘPUJĄCE GN ( Z POŁKSIĘŻYCAMI )
Odpowiednik GN exocapillaris rapid progressiva.
Charakterystyczne połksiężyce nabłonkowe w większości kłęb. nerk. (tzw. diadem). Połksiężyc to efekt prolif. kom. nabłonka
ściennego torebki Bowmana + nacieki z monocytow i makrofagow. Połksiężyce mogą z czasem ulegać bliznowaceniu,
doprowadzając do zamknięcia przestrzeni Bowmana i uciśnięcia kłęb.
Podtypy GN z połksiężycami:
1. typ - Ig p. bł. podstawnej (patrz mech. GN wywołany kompleksami immuno. powstającymi in situ)
np. z. Goodpasture`a z charakt. linijnymi złogami IgG i C3 na pow. bł. podst.; lecz.: plazmafereza
2. typ - związany z kompleksami immuno., ziarnisty układ złogow; zazw. jest to powikłanie innych GN np. popaciorkowcowego
GN lub zap. nerek w przebiegu np. SLE, plamicy Schonleina-Henocha.
3. typ - skąpoimunologiczny, związany z ANCA; w przebiegu np. z. Wegenera, mikroskopowego zap. tętnic.
Klin.: Z. nefrytyczny, może być też intensywny białkomocz; lecz.: dializy, przeszczepienie nerki, plazmafereza; rokowanie zależy
od liczby zajętych nefronow.
NEFROPATIA IgA = CHOR. BERGERA
Odpowienik GN mezangialis
Przyczyna - nadmierna produkcja IgA w odpowiedzi na ekspozycję drog oddech. czy p. pok. na wir., bakt.; IgA odkłada się w
mezangium, dochodzi do akt. dopełniacza i uszkodzenia kłębuszka. Chor. dot. gł. dzieci i młodych dorosłych. Daje objawy z.
nefrytycznego. Nefropatia IgA jest jedną z najczęstszych przyczyn nawrotnego krwiomoczu i najczęściej występującą na świecie
glomerulopatią.
NEFROPATIE WRODZONE
1. Z. ALPORTA
Zaburzenie syntezy kolagenu typu 4.
Progresywne uszkodzenie nerek, dodatkowo upośledzenie słuchu, zmiany neurologiczne, oczne, uszkodzenie PLT, chor. częściej
u męż, u męż. też cięższy przebieg.
Objawy ze str. nerek:
- krwiomocz\krwinkomocz
- może być mierny białkomocz, rzadko z. nerczycowy
- prolif. mezangium i ogniskowe pogrubienie ścian -> sklerotyzacja kłębuszkow (glomerulosclerosis)
- w mikro. elektr. widoczne odcinkowe pogrubienia bł. podst. i ich rozwarstwienie!!!, bł. podst. ogniskowo może być ścieńczała
- w środmiąższu włoknienie i charakt. kom. piankowate
2. Z. CIENKICH BŁON PODSTAWNYCH = ŁAGODNY RODZINNY KRWIOMOCZ
Częstszy i łagodniejsz od z. Alporta
Jest rozlane ścieńczenie bł. podst. -> krwio\krwinkomocz; po wielu latach fibrosklerotyzacja kłębuszkow.
PRZEWLEKŁE GN
Gł. młodzi dorośli i osoby w średnim wieku, jest to forma zejściowa innych zap. nerek, gł.: gwałtownie postępującego GN, zap.
błoniastego, błoniasto-rozplemowego i FSG.
Nerki zmniejszone, rozległe wloknienie kłęb., środmiąższu, zanik cewek warstwy korowej, pogrubiałe, zwężone ściany naczyń -
jest to obraz nerki zejściowej.
Klin.: nadciśn. i azotemia (progresja do mocznicy) + epizody z. nerczycowego i nefrytycznego
Lecz.: dializa, transplantacja
CHOROBY CEWKOWO-ŚRODMIĄŻSZOWE
CEWKOWO-ŚRODMIĄŻSZOWE ZAP. NEREK = ODMIEDNICZKOWE ZAP. NEREK - PYELONEPHRITIS:
1. OSTRE
Najcz. E. coli, rzadziej Proteus, Klebsiella, Pseudomonas.Towarzyszy mu zakaż. dolnego odc. drog mocz, gdy jest to zak.
wstępujące; rzadziej zak. krwiopochodne w następstwie posocznicy czy bakt. zap. wsierdzia.
Czynn. ryzyka: zabiegi na drogach mocz., ciąża, cukrzyca, zaburzenia odpływu moczu, wady ukł. mocz. np. niedomykalność ujścia
moczowodowo-pęcherzowego powodująca refluks pęcherzowo-moczowodowy.
Obraz: niewielkie żołtawe ropnie unoszące powierzchnię nerki, odpowiadające histo. zmianom martwiczo-ropnym w miąższu,
kt. z czasem naciekają cewki.
Postacie ostrego odmiedniczkowego zap. nerek:
- roponercze (pyonephrosis), czyli wysięk ropny w moczowodach, miedniczce i kielichach - przyczyną jest zaburz. odpływu
moczu
- martwica brodawek nerkowych - zmiany martwiczo-ropne obejmują 2\3 szczytowe piramidy, może dot. jednej lub wszystkich
brodawek nerkowych, charakter. dla cukrzycy.
2. PRZEWLEKŁE
Bliznowacenie i znieksztalcenie ukł.kielichowo-miedniczkowego, ktore towarzyszy środmiąższowemu zap. i bliznowaceniu
Postacie chor.:
- związana z zaburzeniem odpływu moczu -> nawrotowe zap. nerek i bliznowacenie
- związana z refluksem - nefropatia refluksowa - częściej
Cechy char.: zmiana dot. jednej\obu nerek, ogniskowa\rozproszona; nieregularne bliznowacenie, w odrożnieniu do typowo
symetrycznych zmian bliznowatych w przebiegu miażdżycy. Bliznowacenie obejmuje miedniczkę nerkową i\lub kielichy ->
spłaszczenie brodawek nerkowyh i deformacja kielichow.
Mikroskop.:
- nieregularne włoknienie środmiąższu + nacieki zapalne
- poszarzenie\zwężenie cewek + zanik nabł. wyścielającego; poszerzona cewka może zawierać treść przypominającą tk. tarczycy
- tzw. "nerka tarczycowata"
- włoknienie ściany kielichow + nacieki zapalne
- zmiany naczyniowe przypominające arteriolosclerosis
- może być stwardnienie kłęb. - glomerulosclerosis
Klin.: PNN, nadciśnienie
W pielografii b. char. niesymetr. zaciągania + poszerzenie i zniekształcenie kielichow
ŚRODMIĄŻSZOWE POLEKOWE ZAP. NEREK:
1. OSTRE
Leki najcz. wywołujące: metycilina, ampicylina, ryfampicyna, tiazydy, NLPZ, cymetydyna
Klin.: ok 2 tyg. po ekspozycji na lek - gor., eozynofilia, wysypka i zaburzenia funkcji nerek - krwiomocz, białkomocz, WBC w
moczu w tym eos, może być ONN z bezmoczem.
W środmiąższu obrzęki, nacieki zap., mogą powstawać ziarniniaki.
Podejrzewane tło immuno. chor.
2. PRZEWLEKŁE = NEFROPATIA POANALGETYCZNA
Jest to środmiąższowe zap. nerek z często towarzyszącą, wtorną martwicą brodawek nerkowych(!)
Gł. winowajcami są: aspiryna, kt. hamuje PG -> skurcz naczyń -> niedokrwienie brodawki nerkowej i acetaminofen (metabolit
fenacetyny) ->uszkodzenie oksydacyjne brodawek
Klin.: PNN, nadciśnienie, niedokrwistość; wzrost ryzyka r. urotelialnego miedniczki nerkowej lub pęcherza moczowego
OSTRA MARTWICA CEWEK NERKOWYCH
Jest to najczęstsza postać ostrej, niezapalnej NN u doroslych.
1. TOKSYCZNA - w 95% wyleczalna, wywołana przez: leki -cyklosporyna, gentamycyna, śr. cieniujące, rozpuszczalniki org., grzyby
trujące, pestycydy, czterochlorek węgla, rtęć, alkohol metylowy (tu dodatkowo ślepota)
2. NIEDOKRWIENNA (ISCHEMICZNA) - w 60-80% prowadzi do zgonu, dochodzi do anoksji i odwodnienia kom. nabł. cewek w
przebieg np.: wstrząsu septycznego, kardiogennego, w masywnym z. zmiażdzenia, po operacjach, po przetoczeniu krwi
niezgodnej grupowo.
Obraz: odcinkowe zniszczenie nabł. cewek (dla postaci niedokrwiennej dot. to gł. cewek 1-rz. i cz. wstęp. pętli Henlego),
subtelne pęknięcia bł. podst. (p.prof. Salwa temu przeczy), mocz przedostaje się do środmiąższu - obrzęki i nacieki zap., w
świetle cewek białka Tamma-Horsfalla, Hgb, b. osocza
Ewolucja zmian w martwicy cewek:
1. faza - od zadziałania czynn. do wystąpienia ostrych objawow
2. faza - oliguria, narasta mocznica, kw. metab., hiperkaliemia, hemodializa
3. faza - regeneracja nabł. cewek - zdrowienie, poliuria
NACZYNIA NERKOWE W NADCIŚNIENIU
1. STWARDNIENIE NEREK W PRZEBIEGU NADCIŚNIENIA ŁAGODNEGO - NEPHROSCLEROSIS BENIGNA
Stwardnienie tętniczek ze szkliwieniem - arteriolosclerosis hyalinica - pogrubienie ściany + zwężenie światła, co powoduje
zaburzenia w przepływie krwi przez nerki -> utrata nefronow -> obraz symetrycznie pozaciąganej nerki.
Arteriolosclerosis hyalinica należy także do części składowej mikroangiopatii cukrzycowej.
2. STWARDNIENIE NEREK W PRZEBIEGU NADCIŚNIENIA ZŁOŚLIWEGO - NEPHROSCLEROSIS MALIGNA
Nadciśn. złośl.: ciśn. rozk.>120mmHg, obrzęk tarczy n. wzrokowego, encefalopatia, zaburz. serc.-nacz., NN
Stwardnienie tętniczek z rozplemem - arteriolosclerosis hyperplastica - koncentryczne, warstwowe pogrubienie ścian tętniczek
(listki cebuli) + stopniowe zwężenie światła. Zmianom rozplemowym towarzyszą złogi włoknikowate i ostra martwica ścian
naczyń -> zap. tętniczek z martwicą - arteriolitis necrotisans. Martwicze zap. może też czasem dot. kłęb. - glomerulitis
necrotisans.
NOWOTWORY ZŁOŚLIWE NEREK
Ogolna charakt.:
- 2% wszystkich now. złośl. u dor.
- męż. 2-razy częściej, szczyt zachor. to 6-7 dek. życia
- wywodzą się z kom. nabł. cewkowego -> lokalizacja gł. w w-wie korowej
- przerzuty najcz. do: 1. płuc, 2. kości, wątroby, 3. innych tk. i narz.
- możliwa jest obecność utkania sarkomatoidnego (wrzecionowato-komorkowego), kt. znacznie pogarsza rokowanie
- objawy: początkowo pseudogrypowe, pożniej bezbolesny krwiomocz, rzadko bol w j. brzusznej czy palpacyjnie wyczuwalny
guz, dodatkowe obj. niespecyficzne, związane z naturą guza (z. paraneoplastyczne)
Czynn. ryzyka r. nerki:
- tytoń
- otyłość, szczegolnie u kobiet
- leczenie estrogenami
- nadciśn.
- narażenie na: ropę naft., azbest, kadm
- nabyta torbielowatość w przebiegu długotrwałej dializoterapii
- większość to guzy sporadyczne, tylko 2% guzy rodzinne - np. w chor. VHL (aut. dom., wielotorbielowatość nerek, wątroby,
śledziony + naczyniaki płodowe w możdzku i siatkowce)
1. RAK KONWENCJONALNY (JASNOKOMORKOWY)
70-80% rakow nerki
Zwykle guz pojed., duży o śr. 3-15cm, zlokal. w w-wie korowej, gł. w biegunie gornym; żołtawy (lipidy), na przekroju zmiany
martwicze, krwotoczne, torbielowate.
Może naciekać ż. nerkową, szerząc się w postaci litej masy do ŻGD, sporadycznie osiągając prawy przedsionek.
Może wywoływać z. paraneoplastyczne:
- EPO -> czerwienica (policytemia)
- rPTH -> hiperkalcemia
- renina -> nadciśnienie
- glikokortykosteroidy -> z. Cushinga
- h. płciowe ->feminizacja\maskulinizacja
2. RAK BRODAWKOWATY (CHROMOFILNY) - ADENOCARCINOMA PAPILLARE
ok 10-15%
tendencja do wieloogniskowości, często obustronnie, koloru beżowobrązowego, zazw. struktura brodawkowata z kom.
piankowatymi w rdzeniu, na przekroju zmiany martwicze, krwotoczne i torbielowate.
Złośliwość mniejsza niż w r. jasnokom.
3. RAK CHROMOFOBNY
ok 5%
Rozrost zrazikowaty, nieotorebkowany, koloru nerki, w 10% wieloogniskowy, na przekroju ogniska martwicze i krwotoczne.
W mikrosk. elektr. charakt. halo wokoł jąder.
Najlepsze rokowanie.
Należy go rożnicować z łagodnym guzem onkocytarnym nerki.
NOWOTWORY PĘCHERZA MOCZOWEGO
1. ŁAGODNE - gł. brodawczaki (papilloma) - rdzeń włoknisto-naczyniowy pokryty dobrze zrożnicowanym nabł. urotelialnym,
zwykle pojedyńcze o char. nienaciekającym, usuwane chir.
2. ZŁOŚLIWE
ok 3% wszystkich now zł.
3-razy częściej u męż., gł. 50-70 rż.
Czynn. ryzyka:
- tytoń
- amin aromatyczne
- przewlekłe zap. pęcherza mocz.
- leki, np. cyklofosfamid
- schistosomiaza pęch. mocz. (związek gł. z r. płaskonabł.)
Objawy:
- bezbolesny krwiomocz
- obj. związane z zamknięciem odpływu moczu -> hydronephrosis -> zap. odmiedniczkowe -> pyonephrosis
Mogą charakteryzować się wzrostem płaskim lub brodawkowatym, naciekającym lub nienaciekającym.
Najcz. r. z nabł. przejściowego (urotelialne) - ok 80%, pozostałe to r. płaskonabłonkowy i gruczołowy.
Trzeba pamiętać, że u dzieci w pęch. mocz. może rozwinąć się rhabdomyosarcoma rosnący w postaci winogronowych mas.

Prześlij komentarz

 
Top